Tunnelmuseum Tilburg

  • s3
informatie

colofon

opdrachtgever

Gemeente Tilburg

credits

Willem Hoebink | Jan Hein Daniels

annimaties | 3Dfruit, Bram Verhavert

status

studie in opdracht | niet gerealiseerd

Situatie

De stad Tilburg is verdeeld door een spoorbaan. De twee delen zijn verbonden door drie spoorviaducten, met ieder twee voetgangerstunnels. De viaducten hebben geen architectonische kwaliteit. Ze zijn vervuild en in slechte staat van onderhoud. Er is sprake van onaangename, verrommelde bouwwerken in een onplezierige, versnipperde omgeving.

Stadsontwikkeling

De ontwikkeling van de Spoorzone luidt voor Tilburg een tijdperk van transformatie in en zal het centrum een nieuwe stedelijke dimensie geven. De spoorviaducten zullen hierbij nog belangrijker gaan worden als schakels tussen het oude en nieuwe centrumgebied.
Kunst, cultuur en horeca wordt in de plannen veel ruimte toebedeeld. Naast het bestaande forensenverkeer zal in de avond en de nacht een geheel nieuwe stroom passanten op gang worden gebracht.

Voetgangerstunnels

De zware betonnen constructies zijn als zelfstandige elementen tegen het talud geplaatst. Ze dragen het stalen spoordek. De elementaire bouwwerkjes lijken haast los onder het spoor te zijn geschoven.
In de betegelde binnenwand zit een zware stalen deur. Pas als deze is geopend blijkt de achterliggende ruimte een soort luchtsluis. De tunnel zelf kon ooit als atoomschuilkelder hermetisch worden afgesloten.

Uitgangspunt

Deze getuigen uit de koude oorlog zijn weliswaar nooit in gebruik genomen maar zijn in essentie sociale voorzieningen uit een stuk wereldgeschiedenis dat ook de stad Tilburg niet is ontgaan. Hieruit is het idee geboren het spoorwegviaduct en de openbare ruimte te laten voor wat zij zijn, maar de voetgangerstunnels als sociale voorzieningen in ere te herstellen. Uitgangspunt is de tunnels te transformeren tot aantrekkelijke, eigentijdse bouwwerken die net als de atoomschuilkelders van weleer, de burger bescherming bieden. Bescherming voor de kosmopolitische stadsmens tegen het verkeersgeweld en de soms bedreigende anonimiteit van de openbare ruimte in de hedendaagse stad.

Architectonisch concept

De zes voetgangerstunneltjes worden gerenoveerd tot hoogwaardige, architectonische meesterwerkjes. Als strak gepleisterde, helder uitgelichte, friswitte kokers worden ze als het ware uit hun omgeving gelicht. De doorgang krijgt een interieurkwaliteit. Tussen een voetstuk en plafond wordt pantserglas gemonteerd, waardoor aan weerszijde een doorlopende vitrine ontstaat. In de vitrines wordt een stuurbare lichtinstallatie opgenomen met de subtiele dynamiek van een zacht golvend lichtgordijn. Op afstand beschouwd duiden de fonkelende bouwwerkjes op een prettige passage. Het geheel van parallelle lichtstromen illustreert de vereniging van twee stadshelften.

Tunnelmuseum Tilburg

De vitrineruimten nodigen uiteraard uit tot een verdere invulling. Het architectonisch concept creëert de mogelijkheid van een samengesteld museum. ‘Het Tunnelmuseum Tilburg’ bestaat uit zes parallelle locaties, verspreid over de as die het centrum in tweeën deelt. Overal waar men de spoorbaan in het centrum kruist is het nieuwe museum vertegenwoordigd.

Exploitatie

Bij een bezoek aan de website van het Stadsmuseum Tilburg krijgt men allereerst de volgende boodschap te lezen:  “Waar is het Stadsmuseum Tilburg? Het Stadsmuseum Tilburg heeft nog geen fysiek onderkomen”
Het museum heeft destijds buitengewoon positief gereageerd en aangegeven mogelijk een rol te kunnen spelen bij de exploitatie van ‘het Tunnelmuseum’.

  • s0
  • s1
  • s2
  • s3
  • s4